De mensen zeggen dat reizen wegvluchten is van de realiteit. Ik snap dat niet, hier is er toch ook een realiteit? Ik ben hier even reëel als thuis. Reëler zelfs, want ik word geconfronteerd met basisbehoeften waaraan niet met minder dan een vingerknip voldaan kan worden. Ik kan niet naar de winkel om de hoek om inkopen te doen, ik kan niet in bad, ik heb enkel elektriciteit als de zon schijnt en ik ken hier niemand. Ik moet hier inventief zijn, creatief, maak confituur van frambozen langs de weg en hoop dat ik genoeg benzine heb tot het volgende tankstation.
Maar dat niet alleen: ik word geconfronteerd met een realiteit die fundamenteel anders is dan de mijne, thuis. Een man loopt met zijn schapen over een half opgedroogd meer. Hier en daar steken oude autobanden uit het slijk. Een paar meter eerder stond er een bordje met "no swimming!" De man spoort zijn schapen aan tot doorstappen met een "tsj, tsj" en draagt op zijn rug een grote lichtblauwe zak die enorm afsteekt tegen alle andere kleuren in het landschap. Soms weerklinkt een geklepper als een schaap per ongeluk op een argeloos weggeworpen blikje of plastic flesje trapt. Dan stopt de man, raapt het op en stopt het in zijn zak. De schapen hebben een lange staart en zien er half verwilderd uit. De man heeft een muts met vooraan een vreemde verzakking en ziet er uiteraard óók verwilderd uit. Toch zitten we hier vlak bij de grootste stad van de regio, ik zie de appartementsblokken aan de overkant van het meer, helemaal niet ver van hier, en houd oneindig van de contradictie van het landschap. Recht tegenover mij staan dertien reuzachtige fabrieken, allemaal leeg. Dat herinnert mij aan hoe snel het allemaal voorbij kan zijn. Mijn job en het geld op mijn spaarrekening geeft me nu een bepaalde zekerheid, maar als de beurs crasht is dat niks meer waard, zoals de volwassenen hier twee maal in hun leven moesten meemaken. Wat is dan: de realiteit? Waar sta je dan als je altijd gestreefd hebt naar vast werk en de (sociale) regels volgen? Dat is een realiteit die hier tot mij doordringt. De realiteit van hoe het ook kan. Hier zorgen de mensen voor zichzelf. Niemand heeft geld, de kinderen spelen op straat, de druiven en de tomaten die op een het verwilderde stuk land voor het leegstaande gemeentehuis staan, zijn voor iedereen. Bij ons zijn stadslandbouw en repair café’s een hippe hype onder groengezinde stadsbewoners, hier is het een overlevingsstrategie. Wat bij de ene buiten gebruik is geraakt, belandt in de woonkamer van de andere. Wie weinig druiven heeft dit jaar, mag iets naar keuze ruilen met de buren. Wie een nieuwe kast wil, hakt de oude in stukken en stopt die in de stoof om elektriciteit te sparen. Om maar iets te zeggen. De mensen hier hebben het ongetwijfeld ook druk in dagelijkse bezigheden, maar hun leven is even reëel als dat van ons. En dat beseffen, dat ervaren, maakt ook mijn leven veel reëler. Niet als toerist op een gouden draagblad, maar van binnenuit, van binnenin, in de woonkamers van de mensen, in hun tuin en op hun karren. In de ogen van de kinderen, de jongen met de nieuwe blauwe fiets, de dikke bleke jongen zonder schoenen die de bende niet kon volgen, op een bankje tussen twee oude vrouwen bij zonsondergang of bij de geitenmelker bij valavond. Als ik beslis om hier te komen wonen, dan wordt dit ook mijn realiteit. Als ik morgen weer thuis ben, is het leven van de mensen hier niet minder reëel omdat ik ben gestopt met ernaar te kijken.
Ik kan niet voor 100% steven naar een leven dat slechts één mogelijke optie, één mogelijke realiteit is, ik heb er minstens een paar nodig. Als een catalogus, in mijn hoofd. En dat is eigenlijk de enige echte realiteit volgens mij: beseffen dat er verschillende realiteiten zijn en je plaats daarin zoeken. Niet op één plek blijven en doen wat er van je verwacht wordt, maar actief op zoek gaan naar welke optie je het gelukkigste maakt, in alle mogelijke levens die je zou kunnen leiden. Als ik thuis in een appartement zit na de denken over mijn leven, hoor ik mijn eigen gedachten niet door de geluiden van de stad. Overal zijn mensen die iets verwachten van mij dat ik waarschijnlijk niet begrijp. Hier heb ik tijd om na te denken, hier weet ik wie ik ben omdat niemand iets van mij verwacht. Hier komt wat ik doe enkel uit mezelf. Hier leer ik de dingen die wij zo gewend zijn in vraag stellen. Elektriciteit, stromend water, een wc. Hier leer ik wat wij niet hebben maar zo nodig is: rust. En tijd. Ik denk vaak dat de wereld veel beter zou zijn als iedereen verplicht werd twee weken per jaar in een totaal andere context te gaan leven. Heel de vluchtelingencrisis zou misschien van aard veranderen. Is het eignljik niet eerder zo dat wie gewoon thuisblijft, weg vlucht van de realiteit?
Waarom breek ik hier op reis eigenlijk mijn hoofd over ‘wat de mensen zeggen’?
Comments